YARDIM TOPLAMA GENEL PROSEDÜRÜ

Yardım toplama ile ilgili usul ve esaslar 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu ve 27/12/1999 tarihli ve 23919 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Yardım Toplama Esas Ve Usulleri Hakkında Yönetmelikle düzenlenmiştir.

Bu kapsamda, Kanunun 3 üncü maddesine göre kamu yararına uygun olarak, amaçlarını gerçekleştirmek, muhtaç kişilere yardım sağlamak ve kamu hizmetlerinden bir veya birkaçını gerçekleştirmek veya destek olmak üzere gerçek kişiler, dernekler, kurumlar, vakıflar, spor kulüpleri, gazete ve dergiler yardım toplayabilirler.

Kanunun 6 ncı maddesinde kişiler ve kuruluşların yetkili makamdan izin almadan yardım toplayamayacakları belirtilmiştir.

İzin Vermeye Yetkili Makamlar

Yardım toplama faaliyeti;

-Bir ilin birden fazla ilçesini kapsıyorsa o ilin valisinden,

-Bir ilçenin sınırları içerisinde ise ilçe kaymakamından,

-Birden fazla ili kapsıyor ise, izin başvurusunda bulunacak olan tüzel kişinin yerleşim yerinin bulunduğu ilin valisinden izin alınır. İzni veren valilik, diğer valiliklere ve İçişleri Bakanlığı’na bilgi verir.

Başvuru                                                                                                                                                                                         
Yardım toplama izni talebinde bulunacak olanlar; taleplerini bir dilekçe ile izin vermeye yetkili makama bildirirler.

Dilekçede aşağıdaki hususlara yer verilir.

-Hangi amaçla ve ne miktarda yardım toplanacağı,

-Yardım toplama faaliyetlerinin sürdürüleceği il ve ilçeler,

-Yardım toplama şekillerinden hangilerinin kullanılacağı, (Kanunun 5 inci maddesinde makbuzla, belirli yerlere kutu koyarak, bankalarda hesap açtırarak, yardım pulu çıkararak, eşya piyangosu düzenleyerek, kültürel gösteriler ve sergiler yoluyla, spor gösterileri, gezi ve eğlenceler düzenlemek veya bilgileri otomatik ya da elektronik olarak işleme tâbi tutmuş sistemler kullanmak suretiyle yardım toplanabileceği belirtilmiştir.)

-Kaç kişi çalıştırılacağı,

-Yardım toplamada kullanılacak makbuz miktarına yer verilir.

-Kuruluşun yönetim organlarında görevli olanların ve yardım toplama faaliyetlerinde görev alacakların açık kimlikleri ve adres bilgileri belirtilir.

• Dilekçeye aşağıdaki belgeler eklenir.

- Kamu görevlilerinin çalıştırılmasının düşünülmesi halinde ilgili valilik ve kaymakamlıklardan alınmış izin belgeleri,

-Toplanacak yardım miktarını belirlemeye yarayacak keşif özeti, rapor ve benzeri bilgi ve belgeler,

-Faaliyette görevlendirileceklerin T.C. kimlik numaraları, ikametgâh ve adli sicil beyanları ile ikişer adet vesikalık fotoğrafları,

-Yardım toplama, öğrenim kurumları yararına veya kurum içinde yapılacak ise Kanunun 8 inci maddesi gereği kurum sorumlusunun yazılı izni de müracaat dilekçesine eklenir.

• Sorumlu kurullar, Kanunun 17 nci maddesine göre yardım toplama süresinin bitiminden itibaren on gün içinde toplanan yardımın kesin hesabını çıkarmak ve bir örneğini veren makama vermekle yükümlüdürler.

Başvurunun İncelenmesi ve İzin

İzin vermeye yetkili makamlarca başvuru üzerine; işin önemi, yardım toplama faaliyetine girişeceklerin yeterlikleri, yapılacak hizmetin amaca ve kamu yararına uygunluğu, yardım toplama faaliyetinin başarıya ulaşıp ulaşamayacağı ve gerekli görülen diğer konular üzerinde inceleme yapılır ve sonucu en geç iki ay içinde başvuranlara bildirilir.

Müracaat dilekçeleri izin veren makam tarafından dernekler birimine havale edilir. Dernekler birimlerince her yardım toplama faaliyeti için bir dosya tutulur. Dernekler birimleri dilekçe ve eklerini aldıktan sonra varsa eksikliklerini tamamlatır.

Dernekler birimlerince bu bilgi ve belgelere göre işin önemi, yardım toplama faaliyetine girişeceklerin yeterlikleri, yapılacak hizmetin amaca ve kamu yararına uygunluğu, yardım toplama faaliyetinin başarıya ulaşıp ulaşamayacağı ve gerekli görülen diğer konular üzerinde inceleme yapılır, inceleme sonucunda düzenleyeceği raporu izin vermeye yetkili makama sunar.

Raporda gerekçeli olarak görüş belirtilmesi zorunludur. Yardım toplanmasına izin verilmesi gerektiği görüşüne varılırsa, verilecek iznin süresi hakkında da kanaat belirtilir.

İzin vermeye yetkili makam bu bilgilere göre gerekli incelemeyi yaparak kararını verir ve sonucu en geç iki ay içinde, başvuranlara yazılı olarak bildirir.

Yardım Toplama İzninin Süresi

Yardım toplanması için tanınacak süre 1 yılı geçemez. Ancak, haklı sebeplerin bulunması halinde bu süre izin veren makamlarca bir yılı geçmemek üzere uzatılabilir.

VERGİ MUAFİYETİ TANINMIŞ VAKIFLAR AÇISINDAN ÖZEL DURUM

2860 sayılı kanunun 6. Maddesi; “kamu yararına çalışan dernek, kurum ve vakıflardan hangilerinin izin almadan yardım toplayabilecekleri, İçişleri Bakanlığı’nın önerisi üzerinde Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenip ilan edilir.” hükmüne haizdir.

İzin almadan yardım toplayabilmek için Bakanlar Kurulu’ndan izin almadan yardım toplayabilme yetkisine ilişkin karar alınması gerekmektedir.

Kimler faydalanabilir?

- Kamu yararına çalışan dernekler,

-  Vergi muafiyetine haiz olan vakıflar.

Başvuru İçin Gerekli Belgeler

- Kurumun son 3 yıla ait faaliyet raporu,

- Yönetim Kurulu kararı,

- Vakıf Senedinin son hali,

- Vakfın vergi muafiyetine haiz olduğunu gösteren Bakanlar Kurulu kararının fotokopisi,

- Dilekçe

İle İl Dernekler Müdürlüğüne başvurulur.

• Bakanlar Kurulunca izin almadan yardım toplayabileceği kararlaştırılan vakıflar, Yardım Toplama Esas ve Usulleri Hakkında Yönetmelik kapsamına giren yardım toplama faaliyetlerini 2860 sayılı Kanunun 7 inci maddesi ile tespit edilen usule göre yetkili makamlara (yukarıda belirttiğimiz) bildirmekle yetinirler.

BAĞIŞ ve YARDIMDA BULUNANLARIN GELİR-KURUMLAR VERGİSİNDEN İNDİRİM HAKKI

Gelir Vergisi Kanunun 89.maddesi ve Kurumlar Vergisi Kanunu 10.maddesine göre vergi muafiyeti tanınmış vakıflara yapılan bağış ve yardımların bazıları vergiye tabi yıllık gelirin %5’ine (kalkınmada öncelikli yörelerde %10’u) kadar vergi matrahından indirilebilecektir.

Av.Kerim ALTINTAŞ