KRİPTO BAŞKENTİ OLMA YOLUNDA BİR EYALET: ABD WYOMING EYALETİ
KRİPTO BAŞKENTİ OLMA YOLUNDA BİR EYALET: ABD WYOMING EYALETİ
Wyoming, Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan kripto varlıkların dostu olan eyaletlerden biridir. Eyalet, kripto varlıkların geleceği için büyük önem arz etmekte ve mihenk taşı niteliğinde düzenlemelere imza atmaktadır. Eyalet, 2014 yılında kripto varlıkları yasal olarak tanıyan ilk eyalet olmasının yanı sıra o zamandan beri kripto varlık endüstrisini destekleyen bir dizi yasa çıkarmıştır.
Wyoming'in kripto paralar için çıkardığı en önemli yasalardan bazıları ise şunlardır:
1. HB19: Wyoming Money Transmitter Act – Virtual Currency Exemption (Wyoming Para Aktarıcı Yasası - Sanal Para Birimi Muafiyeti)
2015 yılında ABD kripto borsası olan Coinbase, Wyoming'deki faaliyetlerini durdurmuş ve Wyoming Para Aktarıcı Yasası'nda belirtilen yoğun düzenlemeler nedeniyle bölge sakinlerinin kripto para satın almasını ve takas etmesini engellemiştir. Yasa, kripto para birimi borsalarının bir lisans almasını ve kripto varlıklarının %100'ünü desteklemek için fiat rezervlerini korumasını şartı aramaktadır; yani mevzuata uyum için, 1 milyar dolarlık Bitcoin varlığına sahip bir borsanın 1 milyar dolarlık nakit rezervi tutması gerekecektir. Görüldüğü üzere bu şartlar kripto faaliyetlerinin gelişmesi için büyük bir engel teşkil etmektedir. Wyoming Eyaleti ise bu durumdan oldukça rahatsız olmuştur ve ilgili yasaya ilişkin sanal paraların muafiyetine dair bir düzenleme yapmıştır.
2018 yılında yürürlüğe giren Sanal Para Birimi Muafiyeti Yasası ile Wyoming'de sanal para ile para aktarımını düzenleyen Wyoming Para Aktarıcı Yasası'ndan (WMTA) bölge sakinlerine sanal para transfer işlemleri hususunda muafiyet sunmayı amaçlamıştır. Sanal para birimini muaf tutacak şekilde değiştirerek, sanal para birimi işlemlerini kolaylaştıran veya bunlara katılan kuruluşların Wyoming'de lisans olmadan faaliyet göstermesine izin vermiştir.
Böylece yasa, Wyoming'de sanal para ile para aktarımını kolaylaştırmış ve eyaletin sanal para endüstrisi için bir merkez haline gelmesini sağlamıştır. Bu yasanın kabulü ile Wyoming'de sanal para endüstrisi hızla büyümüş olup dünyanın en büyük sanal para şirketlerinden bazılarının merkezi haline gelmiştir.
2. HB70: Open Blockchain Tokens Exemption (Açık Blockchain Tokenların Muafiyeti)
İlk Dijital Para Arzı olan ICO’lar, blokzincir girişimcilerinin kripto paralara olan ilgisinin artması sayesinde milyonlarca dolar fon toplaması sebebiyle tüm dünya tarafından ilgi görmeye başlamıştır. ICO fonları 2017 yılında 10 milyar dolar fon toplarken bu rakam git gide yükselerek 2018 yılında 11,4 milyar dolar olmuştur. Yani blokzinciri girişimcileri için ICO’lar önemli bir varlık hazinesi haline gelmiştir. Bu durum elbette Menkul Kıymetler Komisyonu’nun (SEC) da dikkatini çekmiştir ve geleneksel risk sermayesi finansmanından daha fazla para toplayan ICO’larla ilgili bir rapor hazırlamıştır. İlgili raporda ICO aracılığı ile satılan dijital paraların Howey testi kapsamında federal menkul kıymetler yasasına tabi tutularak sınıflandırılabileceğini belirtmiştir. Görüldüğü üzere bu durum açık blokzincir token borsası geliştiren taraflar için kısıtlamalara sebep olmuştur.
Ancak kripto dostu eyalet olan Wyoming, 2018 yılında hazırladığı “Wyoming House Bill 70 ("HB 70")” yasası ile Wyoming Menkul Kıymetler Yasası'na ("WSA") yeni bir bölüm ekleyerek Wyoming’de açık blok zinciri tokenleri için bir muafiyet sunmayı amaçlamıştır. Kanun koyucular, eklenen bu bölümde kripto para tokenlerini yardımcı tokenler olarak sınıflandırmakta ve "açık blok zincir tokenini" dijital bir birim olarak tanımlamaktadır:
i. İşlemlerin dijital bir defterde veya belirli bir bilgisayar kodu aracılığıyla doğrulanması veya toplanmasına yanıt olarak oluşturulan;
ii. Kronolojik, fikir birliğine dayalı, merkezi olmayan ve matematiksel olarak doğrulanmış bir dijital deftere veya veri tabanına kaydedilmiş; ve
iii. Aracı olmadan alınıp satılabilen veya devredilebilen.
HB70 kapsamında, açık bir blok zinciri token borsası geliştiren, satan veya aracı olan kişi, eyalet yasalarına tabi tutulamamaktadır. Ayrıca aşağıdaki tanımlamaları sağladığı sürece Wyoming Menkul Kıymetler Yasası’ndan muaftır:
i. geliştirici, satıcı veya aracı, eyalet sekreterine bir niyet bildiriminde bulunur;
ii. token tüketim amaçlı olarak çıkarılır ve yalnızca mallar, hizmetler veya içerik karşılığında takas edilir;
iii. token geliştiricisi veya satıcısı, tokeni finansal bir yatırım amacı gütmeden satacaktır.
Yapılan bu düzenleme, yalnızca non-security utility tokenları oluşturmak isteyen blok zinciri geliştiricileri için netlik ve rehberlik sağlamakla kalmayıp aynı zamanda eyalet ve federal düzeyde benimsenmesi için düzenleyici uygulamaların bir taslağı olmayı hedeflemiştir.
3. HB101: Electronic Corporate Records (Elektronik Kurumsal Kayıtlar)
House Bill 101 ("HB 101") Wyoming Ticari Şirketler Yasası'nda değişiklik yaparak Wyoming şirketlerine blok zinciri gibi elektronik ağlar üzerinde çeşitli işlemler yürütme yetkisi vermektedir. Bu değişiklik, kurumsal ve hissedar kayıtlarının blok zinciri üzerinde oluşturulmasına ve muhafaza edilmesine olanak tanıyarak şeffaf ve değişmez bir işlem geçmişi sağlamaktadır. Tasarı ayrıca şirketlere, her hissedara özel verilerine anonim erişim anahtarları olarak hizmet veren benzersiz veri adresleri atama yetkisi vermektedir. Bu özel anahtarlar, bir kullanıcının kimliğini ve kişisel bilgilerini gizleyerek, halka açık bir işlemde yer alırken gizliliğini korumaktadır. Şirket, hissedar oylarını kabul etmek, bildirimleri sağlamak veya hisseleri devretmek için bu anahtarları kimlik onayı olarak kabul edebilir.
HB 101, blok zinciri teknolojisinin uygulanmasının iş uygulamalarında devrim yaratmaya başlamasıyla Wyoming şirketleri için önemli bir kazanım oldu. Merkezi olmayan, halka açık ağ, bir şirketin bütünlüğünü ve veri güvenliğini artırır ve "güvensiz ağa" güven yaratır. İşlemler blok zincirine kaydedildiğinde, veriler bir bilgisayar ağında kalıcı olarak saklanır ve herkesin erişebileceği ve denetlenebilir bir dijital "kağıt" izi haline gelir. Bu kayıt değiştirilemez veya silinemez ve merkezi bir otoritenin kontrolü altında değildir, tam şeffaflık ve geçerlilik sağlar; güven ağ tarafından inşa edilir. Bir hissedarın özel anahtarı, hissedarların kimliğini ve kişisel bilgilerini korur ve veri kayıtlarının değişmezliği, dolandırıcılığı veya saldırıları önlemeye yardımcı olarak her iki tarafın da güvenlik içinde gizliliklerinden emin olmalarını sağlar.
4. SF0111: Property Taxation- Digital Currencies (Varlık Vergilendirmesi - Dijital Para Birimleri)
Wyoming Senato Dosyası 111 ("SF 111"), Wyoming Vergilendirme ve Gelir Yasasından ("WTRA") sanal para birimini varlık vergisinden muaf tutmak için değiştirmiştir. Sanal para, kâğıt ya da madeni paralar gibi bir değeri ve satın alma gücü olan ancak yalnızca sanal ortamda kullanılabilen ve fiziksel olarak “ele alınamayan” ve yasal ödeme aracı olarak tanınmayan herhangi bir dijital değer temsili olarak tanımlanmaktadır. Bu değişiklik ile Wyoming Eyaletinde yapılan herhangi bir kripto para işleminin Varlık Vergilendirmesine tabi tutulmayacağı kararlaştırılmıştır. Ancak bu düzenleme tabi ki sadece Wyoming Eyaleti sınırları içerisinde geçerlidir. Uluslararası yapılan kripto para işlemleri federal düzenlemelerin vergilendirme ve diğer kısıtlamalarına tabidir.
Açıkça görülmektedir ki Wyoming Eyaletinde vergilendirmeye dair getirilen bu düzenleme kullanıcılara daha geniş yararlanma alanı tanımlamaktadır. Bu durum da sanal paraların eyalette daha da aktif kullanılmasını sağlamaktadır.
5. The 2019 Special Purpose Depository Institutions Act (2019 Özel Amaçlı Mevduat Kurumları Yasası)
Wyoming Eyaleti, 26 Şubat 2019 tarihinde dijital varlıklar ve sanal para birimleri ile ilgili bankacılık sektöründeki boşluğu fark etmiştir ve blokzinciri yenilikçilerine geleneksel bankaların sunamadığı bir yenilik yapmayı amaçlamıştır. Bunun üzerine dijital varlıklar ve sanal para birimi ile ilgili bankacılık hizmetleri sağlamak için Özel Amaçlı Depo Kurumları Yasası ("HB 74") oluşturmuştur. Bu yasa, blokzinciri yenilikçilerinin özel ihtiyaçlarını karşılamak için yeni bir devlet bankası biçimi olan "özel amaçlı mevduat kurumları" ("SPDI'ler") oluşturmuştur. Alışılagelmişin dışında oluşturulan bu bankalar için yatırılan varlıkların %100'ünü elinde tutmasını zorunlu kılınmış ve herhangi bir şekilde borç vermelerini yasaklanmıştır.
San Francisco merkezli, piyasa katılımcılarının çeşitli kripto para birimleri ile işlem yapabildiği bir kripto para borsası olan Kraken Financial, Wyoming Eyaletinde yapılan bu düzenleme karşısında sessiz kalmayıp dünyanın ilk “Özel Amaçlı Mevduat Kurumu” olmak için gereken adımları atmış ve başvuruda bulunmuştur. 16 Eylül 2020'de ise Wyoming, dünyanın ilk SPDI'sı olacak olan Kraken Bank'ın kurma başvurusunu kabul ettiğini duyurmuştur. Duyuruda, Kraken Bank'ın "ABD tarihinde federal ve eyalet yasaları kapsamında tanınan bir banka sözleşmesi alan ilk dijital varlık şirketi ve dijital varlıklar için kapsamlı mevduat alma, saklama ve güvene dayalı hizmetler sağlayan ilk düzenlenmiş ABD bankası" olacağı belirtmiştir.
Kraken Bank CEO'su David Kinitsky ise şu sözleri dile getirmiştir: "Felsefemiz ve değerlerimizle bu kadar uyumlu bir eyalette çalışacağımız için çok heyecanlıyız. Wyoming, düşünceli düzenlemelerin FinTech şirketleri için yeniliği nasıl teşvik edebileceğinin nadir ve parlak bir örneğidir." Kinitsky, Kraken Bank'ın bir SPDI haline gelerek, lisans gerektiren eyaletlerden lisans almadan ulusal bir para aktarıcısı olarak hareket edebileceğini söylemiştir. Banka geleneksel bankacılık hizmetleri ve dijital varlık saklama hizmeti sunup, federal ödeme sistemleriyle entegre olacak ve kripto para destekli banka kartları, emeklilik hesapları ve varlık yönetimi hizmetleri gibi yeni finansal ürünler yaratmayı amaçlamıştır.
Yapılan bu düzenleme dünya çapında ses getirmiş olup geleneksel bankacılık sistemi kalıplarını yıkmayı başarmıştır. Wyoming Eyaletinde yapılan bu düzenleme kripto varlıkların kullanımını kolaylaştırarak günlük yaşantımıza entegre edilmesini sağlayacaktır.
6. SF0125: Digital Asset Existing Law (Dijital Varlık Düzenleme Yasası)
Senato Belgesi 125 ("SF 125"), dijital varlıkların yasal niteliğini belirlemiştir. İlgili yasa, dijital varlıkları mevcut yasalar çerçevesinde belirleyerek varlıkları üç kategoriye ayırmaktadır: (i) dijital tüketici varlığı, (ii) dijital menkul kıymetler ve (iii) sanal para birimi. SF 125 ile devlet bankalarına SEC'in “nitelikli saklama kuruluşu” gereklilikleriyle uyumlu olarak dijital varlıklar için saklama hizmetleri sunma yetkisi verilmektedir. Bunun yanı sıra dijital varlıklar için saklama hizmetleri sunan bankalara bir denetim bedeli yüklemektedir. "Saklama hizmetleri" terimi SF 125 kapsamında "müşteri para biriminin ve dijital varlıkların saklanması ve yönetimi, fon yönetimi ve müşteri talimatlarının yerine getirilmesi de dahil olmak üzere bir emanetçi olarak güven ve güven yetkilerinin kullanılması" olarak tanımlanmaktadır.
İlgili yasa, dijital varlıkların yasal niteliklerini belirlenmiş olup anlam karışıklığı sebebi ile ortaya çıkabilecek sorunların önüne geçilmesini sağlamıştır. Ek olarak bankalara dijital varlıklar için saklama hizmeti sunma yetkisi verilmiştir. Böylelikle bankalar dijital varlıklar üzerinde daha geniş bir çalışma alanına sahip olmuştur.
7. Wyoming Senate Bill 38: The Wyoming DAO Supplement (Wyoming Senato Yasa Tasarısı 38: Wyoming DAO Eki)
Merkeziyetsiz Otonom Kuruluşlar olan DAO’lar, merkeziyetsiz olarak yürütülen yönetim ve karar verme sürecinin işletileceği herhangi bir yapı için kurallar bütünün, akıllı sözleşmelere kodlandığı ve yönetime ilişkin karar alma süreçlerinin otomatikleştirildiği bir sistemdir. Bu sayede DAO’lar aracılığıyla gerçekleştirilen tüm iş ve işlemlerin şeffaf bir şekilde blokzincir güvencesi altına alındığı ve ileride gerçekleştirilecek işlemlerin karar verme süreçlerine ilişkin yine akıllı sözleşmelere, blokzincir teknolojisine güvenildiği iş, yönetim modeli oluşmaktadır. Bu sayede genel hatları ile DAO’lar kripto ve Web3 faaliyetlerinin merkeziyetsiz olarak daha organize bir şekilde yürütülmesine olanak sağlamaktadır.
Wyoming Eyaleti, Temmuz 2021’de yaptığı düzenleme ile DAO’ların limited şirket olarak faaliyet göstermesine izin vermiştir. Bu yasa, DAO düzenlemesini yasallaştıran ilk eyalet yasasıdır. Bu düzenleme ile Wyoming’de, DAO’lar limited şirket olarak hukuki bir statüye kavuşmuş olup eyalet otoriteleri tarafından tanınmıştır. Bu çerçevede, Wyoming’de kurulan limited şirketlerin tabi olduğu kanuna bazı eklemeler yapılmakla birlikte, limited şirketlere uygulanan kuralların da aksi belirtilmedikçe DAO’lara uygulanması mümkün kılınmıştır.
Bu düzenleme, bir DAO'yu, kuruluş sözleşmesinde DAO olarak tanımlandığını belirten bir ifade içeren bir Wyoming DAO LLC olarak tanımlamaktadır. İlgili düzenlemede DAO'lar tüzel kişilik olarak tanımlamaktadır. Ayrıca ilgili düzenlemede DAO’nun, kuruluş sözleşmesinde tanımlandığı gibi üye tarafından veya algoritmik olarak yönetilebileceği öngörülmüştür.
Düzenlemeye göre DAO'ların LLC sıfatına haiz olarak kabul edilmesi için gereken bazı şartlar bulunmaktadır. Bu şartlar şu şekildedir:
– Her DAO, kuruluş sözleşmesinde DAO'yu yönetmek, kolaylaştırmak veya işletmek için doğrudan kullanılan herhangi bir akıllı sözleşme için kamuya açık bir tanımlayıcı içermelidir.
– Bir DAO'nun tescilli adı, merkezi olmayan özerk bir kuruluş olarak statüsünü belirtmek için özellikle "DAO", "LAO" veya "DAO LLC" gibi ifadeler veya kısaltmalar içermelidir.
– Kuruluş sözleşmesi, üyelerin DAO'yu nasıl yöneteceğini ve ne ölçüde algoritmik olarak yönetileceğini belirleyen bir ifade içermelidir.
Kuruluş Sözleşmesi; DAO'nun isim değişikliği, Kuruluş Sözleşmesinde yanlış veya hatalı bir beyan veya DAO'nun akıllı sözleşmesinde bir güncelleme veya değişikliklerinde değiştirilmelidir.
Yapılan düzenlemeler bizlere açıkça göstermektedir ki Wyoming Eyaleti kripto varlıklar ve blok zincir alanında öncü olma yolunda devrim niteliğinde adımlar atmıştır. Wyoming eyaleti yaptığı bu düzenlemelerle kripto varlıkların dijitalleşen dünyada daha geniş ve kapsamlı şekilde yer almasını sağlamıştır. Eyalet tarafından yapılan bu düzenlemeler diğer ülkeler için kılavuz niteliğinde olacaktır.
Av. Kerim ALTINTAŞ & Av. Melisa BAŞKUT
KAYNAKÇA
1. HB0126: Electronic corporate records, Wyoming State Legislature, available at https://wyoleg.gov/Legislation/2018/HB0126.
2. Rpt. of Investigation Pursuant to Sec. 21(a) of the Securities Exch. Act of 1934: The Dao, Release No. 81207 (S.E.C. Release No. July 25, 2017)
3. Wyoming Crypto Laws: The State’s Determination to be Crypto Capital #1. https://montague.law/blog/wyoming-crypto-laws/
.jpg)