GENEL OLARAK

Yabancıların Türkiye’de hizmet akdi ile bağımlı veya kendi nam ve hesabına bağımsız çalışmaya başlamadan önce izin almaları gerekir. Ülke menfaatlerinin gerekli kıldığı hallerde veya mücbir nedenlere bağlı olarak, çalışmaya başlamadan önce ilgili makama bilgi vermek koşuluyla ve Bakanlık onayı alınmak suretiyle çalışma izni işe başladıktan sonra da verilebilir.

SURİYE UYRUKLU VATANDAŞLARA UYGULANACAK USUL VE ESASLAR

Suriyeli Vatandaşların Hukuki Statüsü:

Suriyeli vatandaşlar, 22.10.2014 tarihinde 29513 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Geçici Koruma Yönetmeliğinin Geçici 1. Maddesi uyarınca Geçici Koruma Statüsünde bulunmaktadırlar.

Aynı yönetmeliğin 22. Maddesi uyarınca, düzenlenen geçici koruma kimlik belgesi ise ikamet izni yeri geçmemekte, sadece Türkiye’de kalış hakkı sağlamaktadır. Bu belge ikamet izni yerine geçmediği için bu belge ile çalışma izni başvurusu yapılamamaktadır.

ÇALIŞMA İZNİ BAŞVURU PROSEDÜRÜ

Suriyeli vatandaşların çalışma izni alabilmesi için aşağıdaki prosedürü takip etmeleri gerekmektedir:

1. Emniyet veya Göç İdaresi Müdürlüğünden alınmış en az 6 aylık ikamet tezkeresi
2. Çalışmak istediği işyerinin bildirimi
3. İşverenin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın internet sitesinden yapacağı online başvuru
4. Online başvurunun tamamlanmasının ardından başvuru formunun çıktısı alınır ve işveren ve işçi tarafından son sayfadaki ilgili boşluklar imzalanır.
5. Çıktısı alınan başvuru formu, Çalışma İzni Başvurusu Dilekçesi ile birlikte elektronik başvurunun tamamlandığı tarihten 6 (altı) işgünü içerisinde elden veya posta yolu ile Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına ulaştırılır.

NOT: Süresi içinde Bakanlığa ulaştırılmayan elektronik başvurular işleme alınmamaktadır.

İşverenin online olarak yapacağı başvurunun ardından, başvurular bakanlığa gönderilmektedir. İşveren, Bakanlık onayının ardından 30 gün içinde kişinin sigortasını başlatıp kişiyi işe başlatmalıdır.

İşveren tarafından yapılacak olan online başvuru:

Online başvuru iki aşamadan oluşmaktadır.

1. İşveren Kaydı
2. Çalışma İzni Başvurusu

-          Bu aşamada “süresiz izin” talep edilebilmesi için yabancının uzun dönem ikamet iznine sahip olması ya da Türkiye’de kesintisiz en az 8 yıl ikamet izni ile kalmış veya en az 8 yıl kanuni çalışmış olması gereklidir.

-          İzin süresi il başvuruda en fazla 12 ay olarak seçilir.

ÇALIŞMA İZNİ SÜRESİNİN UZATILMASI

Mevcut çalışma izninin bittiği tarihten geriye doğru en fazla iki aylık sürede olmak kaydıyla, izin süresi sona ermeden uzatma başvurusunda bulunulması zorunludur. Çalışma izninin süresinin bitiminden sonra yapılan uzatma başvuruları işleme alınmayacaktır.

ÇALIŞMA İZNİ BAŞVURULARINDA İŞVEREN VE YABANCIDAN İSTENEN EVRAKLAR 

Başvuruya başlamadan önce aşağıdaki belge ve bilgilerin elinizde hazır bulunması gerekmektedir.

1. Yurtiçi başvurularında yabancı şahıs adına Türkiye’de Emniyet makamlarından alınmış en az altı (6) ay süreli ikamet tezkeresi. Eğer başvuru yurtdışından yapılmışsa yabancıya T.C. dış temsilciliğinden verilen 2012-asdfg123-2507 (yıl-8haneli kod-gün ay) şeklinde 16 haneli bir referans numarası.
2. Yabancı şahsa ait pasaport sureti. (Pasaport’un Latin harfleri ile yazılı olmadığı durumlarda yeminli mütercim veya resmi makamlarca onaylı çevirisi de başvuruya eklenecektir.)
3. Yabancı şahsa ait bir adet vesikalık fotoğraf. (Son 6 ay içinde çekilmiş)
4. Yurtiçi başvurularda, Yabancı T.C. Kimlik Numarası (Bu numara en az 6 ay süreli İkamet tezkeresi sahibi olan tüm yabancılara verilmektedir.)
5. Dilekçe (http://www.csgb.gov.tr/csgbPortal/yabancilar.portal?page=formlar adresinde mevcuttur.)
6. İşverene ait Ticaret sicil gazetesi, vergi kayıtları ve diğer gerekli evrak.
7. İşveren kişiye veya kişi veya kurum adına başvuruyu yapacak şahsa ait E-devlet şifresi (PTT merkez şubelerinden edinebilmektedir.)
8. İşveren kişi adına E-mail adresi.
9. Başvurunun işveren adına başka bir şahsın e-devlet şifresi ile yapılması halinde, kişinin bu konuda yetkilendirildiğine dair vekaletname gereklidir.

 YABANCILARA YASAKLANAN MESLEKLER 

1. Diş tabipliği, dişçilik, ebelik, hastabakıcılık.

2. Eczacılık

3. Veterinerlik

4. Özel hastanelerde sorumlu müdürlük

5. Avukatlık

6. Noterlik

7. Özel veya kamu kuruluşlarında güvenlik görevlisi

8. Kara suları dahilinde balık, istiridye, midye, sünger, inci, mercan ihracı, dalgıçlık, arayıcılık, kılavuzluk, kaptanlık, çarkçılık, katiplik, tayfalık vb.

9. Gümrük müşavirliği

KAÇAK OLARAK YABANCI İŞÇİ ÇALIŞTIRMA HALİNDE UYGULANACAK OLAN YAPTIRIM

• Yukarıda sayılan fiillerin tekrarı halinde idarî para cezaları bir kat artırılarak uygulanır.

• Kaçak yabancı çalıştıran işverenler, yabancının ve varsa eş ve çocuklarının konaklama giderleri ile ülkelerine dönmeleri için gerekli masrafları ve gerektiğinde sağlık harcamalarını karşılamak zorundadır.

Çalışma izni olmaksızın bağımsız çalıştığı tespit edilen yabancıya yukarıda belirtilen idari para cezasının yanı sıra varsa işyeri kapatılması kararı alınır.

Av. Kerim ALTINTAŞ